Foucault episteme

De Franse filosoof Michel Foucault is een van de meest geciteerde filosofen in de sociale wetenschappen. Zijn gedachtegoed is verplichte kost in het curriculum van de studie Geschiedenis. Foucault is met name bekend geworden vanwege zijn aandacht voor het &#;anders kijken&#; naar de geschiedenis, specifiek wat thema&#;s betreft als macht, dwang, sociale uitsluiting en seksualiteit. Michel Foucault overleed in aan AIDS.

Structuralistisch en multidisciplinair

Hoewel hij zichzelf nooit zo definieerde, was hij een structuralistisch denker. Zijn bekendste boeken waren de bestseller Les mots et les choses (De woorden en de dingen, ) en het in de wetenschap veel geciteerde Surveiller et punir (Toezicht houden en straffen, ).

Foucaults werk is niet eenduidig onder te brengen binnen één genre &#; filosofie, psychologie, psychiatrie, geschiedwetenschap of sociologie &#; maar combineert deze genres. De gemeenschappelijke deler in zijn werk en belangstelling is de voortdurende aandacht voor wat afwijkt van &#;het normale&#;. De omgang met de marginalen, de zieken, de gehandicapten &#; zij die door de mainstream maatschappij betiteld worden als &#;abnormaal&#; -, zegt veel over die maatschappij zélf. Wat in die maatschappij &#;normaal&#; is, is &#; zo stelt Foucault &#; eigenlijk

De Franse filosoof Michel Foucault is een van de meest geciteerde auteurs in de humane wetenschappen. Hoewel hij zich zelf verzette tegen dergelijke labels, wordt hij vaak als een belangrijk vertegenwoordiger van het poststructuralisme en postmodernisme opgevoerd. Hij schreef vernieuwende en controversiële werken over de geschiedenis van de waanzin, van ziekenhuizen, van de menswetenschappen, van de gevangenis en van de seksualiteit. Hij toonde aan hoe kennis en macht steeds samengaan en voor een groot deel bepalen hoe we grenzen trekken tussen waanzin en rede, tussen ziek en gezond,  tussen pervers en normaal. Foucault was vaak scherp,  meedogenloos voor zijn critici en had weinig geduld met wie hem niet begreep. Minder bekend is dat hij ook zelf op de rand van de waanzin balanceerde en bovendien een waar romanticus was.

Een getroebleerde jongeman

Paul-Michel Foucault, want dat is zijn eigenlijke naam, werd op 15 oktober geboren in Poitiers, een slaperig Frans provinciestadje. Hij groeide op in een welstellend gezin: zijn vader was een gereputeerd chirurg en zijn moeder kwam uit een rijke artsenfamilie. Foucaults schooljaren waren weinig bijzonder. Hij was geen zeer sterke leerling, maar werkte erg hard, zeker in zijn latere schooljaren. Hij wilde binnenraken in de Eco

Michel Foucault : Een biografie

August 3,
Didier Eribonin kirjoittama Michael Foucault’n elämäkerta on onnistunut kokonaisuus, ja pääpaino on kohteen historiassa, ja silti filosofiset pääteemat ja teokset tulevat hyvin esitellyiksi. Myös Foucault’n tukija ja syvällinen ymmärtäjä filosofi Georges Dumézil saa hänelle kuuluvan painoarvon.

Jo nuoruudessaan Foucault oli älyllisesti utelias, ja jesuiittakoulun ahkera oppilas sai filosofiassa yksityistunteja. Yliopistossa ollessaan Foucault innostui Hegelin filosofiasta ja varsinkin irrationaalisen kytkemisestä rationaaliseen. Jo varhain luvulla hän alkoi kiinnostua mielisaaralainstituutiosta ja toimikin jonkin aikaa Écolé Normalessa ollessaan sairaalapsykologina ja jatkoi psykologian opintojaan.

Vieraantuminen tai vieraannuttaminen on Foucault’n tuotannossa ja aktivismissa ollut aina keskeinen teema, ja eksistentiaalinen psykologia kiinnosti filosofian ohella nuorta väitöskirjatutkijaa – sen lisäksi myyttien struktuurit yhdistettynä kokemusten strukturoituihin normeihin. Uppsalan vuosina syntyi väitöskirja Hulluuden historia, jossa tutkittiin poissulkemisen psykologiaa ja yhteiskunnan hylkiöiden tunkemista pakkolaitoksiin.

luvulla yliopistot vaihtuivat, ja poissulkemisen tematiikka kulki edelleen mukana Clermontin yliopiston p

De Fransman Michel Foucault () was historicus, filosoof en socioloog. Hij werkte in zijn hoogtijdagen aan het prestigieuze Collège de France, als hoogleraar in de ‘Geschiedenis van Gedachtensystemen’. Ook gaf hij les aan de even hoogstaande Universiteit van Californië, Berkeley. Foucault was een criticus van sociale instituten als het psychiatrisch systeem en het detentiesysteem. Ook schreef hij uitgebreid over de geschiedenis van de menselijke seksualiteit.

In verscheen Foucault’s eerste grote werk: Folie et déraison: Histoire de la folie à l'âge classique, vertaald in het Nederlands als De geschiedenis van de waanzin. Het boek handelt over ideeën, praktijken, instituten, literatuur en kunst, gerelateerd aan geestesziekten in de Westerse geschiedenis.

In het boek vangt Foucault aan met te vertellen over geesteszieken in de Middeleeuwen. In deze tijd werden de grootste geesteszieken nog gezien in de Lepralijders. Deze mensen werden sociaal en fysiek geweerd uit de gemeenschap. Naarmate Lepra beter werd behandeld werd de bedenkelijke eer uitgesloten te worden door de maatschappij meer en meer voorbehouden aan mensen met een mentale ziekte.

In deze context is het interessant te kijken naar de allegorie van de zog

Het oeuvre van Michel Foucault

Deze tekst is ontleend aan de Encyclopedie van de filosofie. Van de oudheid tot vandaag van Laurens ten Kate, Rebekka Bremmer en Eelke Warrink (Boom Uitgevers Amsterdam, , ).

 

Macht en discours
Foucault werd in de jaren zestig allereerst bekend als de nieuwe denker van de macht en van het zogenaamde discours. Zijn werken werden destijds ervaren als een schok en een scherpe uitdaging aan het adres van het heersende denken en de heersende cultuur. Het discours is het geheel van de taal in de breedste zin, dat wil zeggen de uitdrukkingen, de verhalen en de regels van een cultuur die in ‘het spreken’ van deze cultuur vervat liggen. Het discours omvat de regels, de normen en waarden van onze cultuur. De belangrijkste eigenschap van het discours is echter dat het het menselijk gedrag en de samenleving reguleert en dat het daardoor macht uitoefent. Macht is dus niet iets wat door mensen of instituties wordt uitgeoefend, macht is het discours dat de regels van de cultuur, de relatie tussen mensen en de structuur van de instituties bepaalt. Verschillende machtsdiscoursen vormen in Foucaults theorie tezamen een dispositief van macht.

 

De macht van het subject, een begrip dat in de filosofische tradities al