Jean ferrat het dorp
Alles eindigt met een lied
Het Franse chanson
[Recensie] Ik had al twee boekjes van Ignace Schretlen over het Franse chanson besproken en wel hier en hier, maar ik zocht het vervolg daarop nog en dat is Alles eindigt met een lied. Het boekje telt 92 pagina’s maar als u ieder chanson beluistert dat wordt genoemd dan houdt het u toch even bezig.
Eerst even de titel; als de Fransen een schokkende gebeurtenis willen relativeren dan zou de frase Alles eindigt met een lied wel gebruikt worden. Ik ken het niet maar wellicht is de uitdrukking wat gedateerd, dit boekje is immers uit De besproken artiesten leven dus ook nog ten tijde van het verschijnen van dit boek. Dat gaat in dit geval om Gilbert Bécaud, Charles Aznavour, Barbara, Jean Ferrat en Georges Moustaki. Waarom deze artiesten en wat staat er in het boek? De auteur licht het toe:
&#;De keuze is uiteraard arbitrair en werd mede bepaald door de affiniteit van de auteur met het repertoire van de genoemde artiesten. Het accent ligt op de ontwikkeling, die ieder van hen heeft doorgemaakt. Enerzijds wordt deze ontwikkeling geschetst vanuit de achtergrond van de betreffende persoon, terwijl anderzijds de wereld van het chanson als decor figureert.&#;
Dat levert een aantal aardige portretten op van de genoemde artiesten met
Jean Ferrat ()
Vandaag is het al vijftien jaar geleden dat de Franse chansonnier Jean Ferrat (artiestennaam van Jean Tenenbaum) is overleden. Bij ons is hij vooral bekend van Het dorp, waarmee Wim Sonneveld een groot succes behaalde, later nog eens dunnetjes overgedaan door Dana Winner.
Het dorp is een bewerking van La Montagne (Het gebergte) waarvoor Ferrat zich liet inspireren door het landschap rond Antraigues-sur-Volane in de Ardèche, waar hij sinds het begin van de jaren zestig woonde. Friso Wiegersma herwerkte het nummer voor zijn levenspartner Wim Sonneveld. Ook Herman van Veen zong Waar blijft de tijd op de melodie van On Ne Voit Pas Les Temps Passer van Ferrat. Maar deze melancholische nummers waren eigenlijk niet typisch voor Ferrat, die als lid van de Franse communistische partij veel maatschappelijk geëngageerde nummers schreef. Ook was hij een bewonderaar van de communistische dichter Louis Aragon en heeft tientallen van diens gedichten bewerkt tot liedjes.
Ferrat overleed op jarige leeftijd na een kort verblijf in het ziekenhuis waar hij was opgenomen nadat hij thuis was gevallen. Hij was wel al geruime tijd ernstig ziek. Zijn begrafenis werd rechtstreeks uitgezonden op de Franse televisie.
Ronny De Schepper
Vind-ik-leukAan het laden
Veel Nederlanders zijn vertrouwd met een melodie van Jean Ferrat zonder ooit van de componist te hebben gehoord. Het liedje Het dorp (met de terugkerende refreinregel ‘Langs het tuinpad van mijn vader’) was - en is nog steeds - een populair nummer van Wim Sonneveld op een sentimentele tekst van zijn partner Friso Wiegersma, waarin nostalgische herinneringen worden opgehaald aan de dierbare verdwenen wereld van vroeger. Wat maar weinig luisteraars naar deze evergreen zullen weten, is dat het een wat weke bewerking betreft van Jean Ferrat’s uit het begin van de jaren zestig daterende chanson La montagne, dat handelt over de ecologische verwoesting van de Ardèche (de wilde streek op de zuidelijke rand van het Franse Central Massif) door houtkap, basalt- en grintwinning. In zijn bewerking had Wiegersma het harde tekstmeubilair van Ferrat grondig opgeruimd en vervangen door de zachtzittende kussens van Het dorp.
Jammer, maar niet onoverkomenlijk voor wie het origineel kent. Maar wie kent het origineel nog?
Het Franse chanson behoort al jaren niet meer tot het reguliere radio- en music-hallrepertoire, ook in Frankrijk niet. Daar wordt beweerd, dat het genre door de opkomst van Johnny Halliday de nek is omgedraaid. En toen stierf Jacques Brel, en to
Amsterdams Lijflied deel 4: het buitenland
In de vierde ronde van de strijd om Amsterdams Lijflied (tien rondes en een finale) richten we ons op het buitenland.
1 Tulpen aus Amsterdam
Het nummer heeft een rijke geschiedenis dat zich met behulp van een verhaal van Henk van Gelder uit (Jaar van de Tulp!) in NRC-Handelsblad aangevuld met later onderzoek laat reconstrueren. De Duitse liedjeszanger Klaus Gunter Neumann trad in in het Tuschinki op. Hij maakte de dag erop een tripje naar de bollenvelden en schreef kort daarna een liedje: Tulpen aus Amsterdam. Dus hij wist wel dat die tulpen helemaal niet uit Amsterdam kwamen, maar had hij het dan over Lisse of Aalsmeer moeten hebben? Zijn muziekuitgever vond die 'toelpen' helemaal niks. Lelijke oe-klank, rozen wilde hij horen. Vond Neumann weer niks, liedjes met rozen te over. Het lied ging de la in.
Drie jaar later stuitte tekstschrijver Ernst Baader erop. Hij schaafde de tekst bij en vroeg Ralf Arnie, die in werkelijkheid trouwens Dieter Rasch heette een nieuwe melodie te maken. Arnie hield kennelijk heel veel van de Bloemenwals uit de Notenkrakerssuite van Tschaikowsky, het loopje bij "tausend rote, tausend gelbe, alle wünschen dir dasselbe" horen we er vrijwel toon voor toon in terug.
Platenmaatschappij Polydor bestemde
Sylvester Hoogmoed over het Franse chanson
Wie is Sylvester Hoogmoed?
&#;Van huis uit ben ik politicoloog en ik schrijf. Ik publiceerde artikelen in De Groene Amsterdammer, Het Historisch Nieuwsblad en de Volkskrant. In verscheen mijn biografie We zien wel! over Ramses Shaffy, in gevolgd door De moeder van Ramses. Ik werkt nu aan een biografie over Ien Dales. Over mijn leven zou je heel wat chansons kunnen schrijven, zoals over iedereen. Gelukkig gebeurt dat ook. Het mooist zijn de liedteksten waarin we ons kunnen herkennen.&#;
Waarom het chanson?
&#;De teksten van chansons zijn vaak net iets vernuftiger dan die van popliedjes, al kunnen de betere singer-songwriters er ook wat van. Dat ik die niet draai, heeft als enige reden dat je op alle andere radiozenders al zo veel Engelstalige liedjes hoort. In het Italiaans, Spaans, Portugees, Russisch, Duits en Nederlands worden ook mooie liedjes gezongen, maar de rijkdom van het Franse chanson is ongeëvenaard. Waarschijnlijk omdat algemene ontwikkeling daar vaker gepaard gaat met een literaire inslag. In de Parijse metro zie je nog regelmatig mensen een boek lezen.&#;
Hoe is je liefde voor het chanson ontstaan?
&#;Met Jacques Brel, die ik als tiener ontdekte. Aan de hand van zijn teksten heb ik Frans gele