Biografie heinrich von kleist
Th. Ph. Verstraten
Van Kleist kom ik niet af
My course, among other things, is a kind of detective investigation of the mystery of literary structures.
- Vladimir Nabokov Lectures on Literature
1. Inleiding
Vestdijks verhaal ‘Een twee drie vier vijf’ (voor het eerst gepubliceerd in Forum, , definitieve versie in Narcissus op vrijersvoeten, ) gaat over een werkloze man die, bij thuiskomst, de vrouw met wie hij samenwoont, vertelt over zijn vergeefse bedeltocht langs drie vrienden. Hij tracht haar over te halen samen zelfmoord te plegen. Voortdurend beroept hij zich op het voorbeeld van Heinrich von Kleist, die in de hand aan zichzelf sloeg na eerst Henriëtte Vogel doodgeschoten te hebben. Mea, de vrouw uit ‘Een twee drie vier vijf’, stemt aanvankelijk toe, aarzelt dan en verzet zich tenslotte hevig. Daarbij valt een schot, de goudvissenkom gaat aan scherven. Mea bezwijmt. Op dat moment wordt de man door een herinnering overweldigd: hij is negen jaar, hij speelt piano, zijn moeder vraagt hem op te houden omdat ze hoofdpijn heeft; maar hij speelt door, steeds harder, totdat zijn moeder gillend op hem afkomt en bewusteloos op de grond valt. De man overweegt, dat hij Mea, nu ze bezwijmd ligt, gemakkelijk kan doden. Maar hi
Vertaald proza
BOEKEN NR. 6, JUNI
Heinrich von Kleist: Echt gebeurd is geen excuus. Berlijnse anekdotes
door Carl De Strycker
De Duitse romantische schrijver Heinrich von Kleist is bekend om zijn toneelstukken (voornamelijk Penthesilea en De gebroken kruik) die in Duitstalige landen nog vaak worden opgevoerd, en om zijn novelles, waarvan Michael Koolhaas en De Markiezin van O. de beroemdste zijn. In verscheen in een vertaling van Ria van Hengel het Verzameld proza. Alle verhalen en essays, maar daarin was niet ‘het kleine proza’ opgenomen. Dat verschijnt nu onder de titel Echt gebeurd is geen excuus. Het gaat hier om zeer korte verhaaltjes, sommige een halve bladzijde, andere een paar pagina’s, die Kleist publiceerde in de Berliner Abendblätter, de krant ‘die hij in zelf oprichtte en waarvoor hij eveneens de meeste kopij schreef’, zoals het nawoord van vertaler Jan Sietsma meldt. Het dagblad bestond maar een half jaar en bevatte naast lokaal nieuws ook veel berichten over misdaad, maar ook verhalen van de belangrijkste Duitse romantici. Onder anderen Achim von Arnim, Clemens Brentano, Wilhelm Grimm en Friedrich de la Motte Fouqué wist Kleist te bewegen tot medewerking. Zelf droeg hij 43 teksten bij die het midden
Lange tijd werden de toneelstukken van Heinrich von Kleist als moeilijk speelbaar beschouwd. Zelf heeft hij nooit een opvoering van zijn werk mogen meemaken. De taal die Von Kleist in zijn werk gebruikt is stormachtig en gepassioneerd. Zijn thema's zijn altijd absoluut: grote liefde, volledige overgave, absolute wraak. De familie Schroffenstein uit is zijn eerste toneelstuk.
Twee takken van dezelfde familie, een uit Warwand en een uit Rossitz, zijn een erfverdrag overeengekomen. Dat verdrag bepaalt dat wanneer een van de twee takken uitsterft, hun bezit vervalt aan de andere tak. Op een dag wordt de jongste zoon uit Rossitz dood gevonden aan de oever van de rivier, zijn pinken afgesneden. Onmiddellijk wordt wraak gezworen op de vermeende daders, de bloedverwanten uit Warwand. Dit zet een keten van wraak en wantrouwen in gang, zonder dat iemand weet wat er precies is voorgevallen. Ondertussen ontmoeten de kinderen Agnes (uit Warwand) en Ottokar (uit Rossitz) elkaar stiekem in de bergen. Als aan het einde van het stuk de totale oorlog op het punt staat uit te breken, worden zij per vergissing allebei door hun eigen vader gedood.
Vertaling
't Barre Land heeft De familie Schroffenstein uit het Duits vertaald. Het gezelschap kiest er vaker voor zelf een vertaling te maken van st
Heinrich von Kleist.
Er zijn echte en valsche diamanten; en wie geen verstand van de zaak heeft, zal de echte niet zoo aanstonds van de valsche kunnen onderscheiden. Evenzoo is er echte en onechte poëzie; en het onderscheid tusschen beide valt ook niet aanstonds aan iedereen in het oog. Maar bij de diamanten heeft men in den koopprijs een waardemeter, die geen vergissing of dwaling toelaat en die elkeen dwingt om aan de echte boven de onechte de voorkeur te geven. Bij gemis van zulk een waardemeter ziet men in de poëzie somtijds het tegenovergestelde gebeuren. De koopers en eigenaars van valsche diamanten zijn er dan ook op verre na niet zoo goed aan toe als de beminnaars en bewonderaars van nagemaakte poëzie. Immers, de eersten weten zeer wel dat hunne steenen niet veel waard zijn; zij weten dat er echte bestaan van hooge waarde; zij zien misschien met heimelijken spijt een echten steen aan de hand of op de borst van een ander flonkeren: en zouden zeker met groot genoegen hun namaaksel tegen echte juweelen verruilen. Maar de beminnaars van het onechte in de poëzie zijn daar ten volle meê tevreden; zij vermoeden niet van verre, dat er echte waar bestaat, waarop hun namaaksel slechts in eenige geheel uiterlijke trekken gelijkt, terwijl het er
Recensie: Heinrich von Kleist &#; Echt gebeurd is geen excuus. Berlijnse anekdotes
Verhalen over recht en oorlog
Van Heinrich von Kleist, één van de beste Duitse schrijvers uit de negentiende eeuw – de allerbeste, vinden veel letterkundigen -, is momenteel slechts één toneelstuk in Nederlandse vertaling in druk. Zijn bekendste prozawerk, de novelle Michael Kohlhaas (), werd twee jaar geleden opnieuw in het Engels vertaald door Michael Hoffmann en lovend ontvangen door onder meer The Guardian en The New Yorker, maar is momenteel niet in een Nederlandse vertaling te koop.
In Nederland verscheen onder de titel Verzameld proza in een uitstekende vertaling van Ria van Hengel van Michael Kohlhaas en andere verhalen en essays van Kleist bij Athenaeum-Polak & Van Gennep. Deze bundel is niet meer in druk. Wie geluk heeft, kan voor veel geld een tweedehands exemplaar kopen bij De Slegte of
Onlangs gaf Van Oorschot een selectie van het ‘kleine proza’ van Kleist () in een vertaling van Jan Sietsma uit. Enkele verhalen in het pagina’s tellende boekje Echt gebeurd is geen excuus. Berlijnse anekdotes worden niet tot het werk van Kleist gerekend, aldus Sietsma in zijn verantwoording. Wie erover valt dat ze in het boekje zijn opgenomen, is volgens de vertaler ‘frikke