Brahms biografie recensie

Het veelbewogen leven van Clara Schumann

De biografie over de pianiste Clara Schumann-Wieck () van de hand van Kees van der Vloed begint met een proloog waarin wordt beschreven hoe de componist Robert Schumann, Clara’s echtgenoot, gekleed in een groene kamerjas, probeert zich te verdrinken. Hij wordt gered door een paar Nederlandse vissers die hem op hun dekschuit hijsen. Het is mooi dat Van der Vloed begint met de binding die de Schumanns hebben met Nederland, want die band maakt dit boek extra interessant. Het leven van Clara Schumann was veelbewogen en dat maakt het niet eenvoudig te beschrijven in de pagina’s die de auteur ervoor heeft uitgetrokken. Het boek is zo beknopt dat het soms het karakter van een samenvatting lijkt te hebben. Toch blijft het door de vele afbeeldingen en citaten levendig. In vijf hoofdstukken worden gebeurtenissen uit Clara’s leven gepresenteerd: haar jeugd, het conflict met haar vader rond haar verloving met Schumann, haar huwelijk, de dood van haar echtgenoot en de periode waarin ze weduwe is. Prachtig is het ontroerende – uit Clara’s dagboek geciteerde – afscheid van de geesteszieke Robert Schumann, die in overlijdt, waarna ze met haar acht kinderen achterblijft.

Muziekgeschiedenis

In Clara Schumann-Wieck, De pijn van het gemis wordt, met C

 

Brahms: Symfonie nr. 2 in D, op. 73 - Altrapsodie op.

Schubert: Gesang der Geister über den Wassern D

Schubert/Brahms: Gruppe aus dem Tartarus D - An Schwager Kronos D

Nathalie Stutzmann (alt), Monteverdi Choir, Orchestre Révolutionnaire et Romantique o.l.v. John Eliot Gardiner.

Live-opname Salle Pleyel, Parijs, november

Soli Deo Gloria SDG • 74' •


In de zomer van componeerde Brahms in Pörtschach aan de Wörthersee zijn Tweede symfonie. Het moet hem daar in het zonnige Karintië goed bevallen zijn. Zo schreef hij aan Clara Schumann: "Der erste Tag war so schön, daß ich den zweiten durchaus bleiben wollte, der zweite so schön, daß ich für's erste weiter bleibe!" Inderdaad zou dit idyllische oord Brahms' in de daaropvolgende jaren favoriete vakantieplaats blijven.

Brahms' vakantiewoning in Pörtschach (huidige staat)

De componist beschreef zijn symfonie eerst als 'unschuldiges, fröhliches kleines Ding, ja lauter blauer Himmel, Quellenrieseln, Sonnenschein und kühler grüner Schatten', met bovendien de kanttekening dat het minder een symfonie en meer een 'sinfonietta' was. Een van zijn vrienden, Ferdinand Pohl, zei erover: "Das kann man nur

Clara Schumann & Johannes Brahms
Biografie van een muzikale vriendschap

Inkijk

Daartoe uitgenodigd door Robert Schumann, neemt Johannes Brahms plaats achter de Graf piano en speelt delen uit zijn 1ste Pianosonate in C majeur. Robert Schumann onderbreekt de jonge componist en verzoekt zijn vrouw, Clara, om ook te komen luisteren. Weer begint Johannes Brahms met zijn eerste sonate, om te vervolgen met delen uit wat zijn 2de Pianosonate in F mineur gaat worden, alsmede zijn Scherzo in Es mineur. Robert en Clara Schumann luisteren aandachtig en blijven, nádat Johannes Brahms stopt met spelen, stil zitten, diep onder de indruk van de muzikaliteit in deze werken. Het enige dat Robert Schumann zegt, terwijl hij Johannes Brahms een schouderklopje geeft: "Jij en ik begrijpen elkaar". De aantekeningen die avond van Clara Schumann in haar dagboek zijn veelzeggend: "Hier is weer iemand die komt als door God gezonden. Hij speelde sonates en een scherzo van zichzelf, allemaal rijk in fantasie, gevoelsdiepte en meesterlijke vormen. Robert zag geen enkele reden om veranderingen voor te stellen. Het is écht roerend om hem aan de piano te zien zitten, zijn interessant jong gezicht transformeert door de muziek, zijn mooie handen die de grootste moeilijkheden overwinnen (zijn din

 

Joop van Velzen : Clara Schumann & Johannes Brahms: een biografie van een muzikale vriendschap in brieven en noten

Deel 1:

, Soest, blz., geïllustreerd, paperback, € 28,95

ISBN 94 5

 


De markt voor Nederlandstalige boeken over klassieke muziek is beperkt en het is daarom zeer loffelijk dat uitgeverij het risico heeft genomen om drie zeer kloeke delen uit te geven over Clara Schumann () en Johannes Brahms (). Daar komt nog bij dat auteur Joop van Velzen () hiermee tevens zijn debuut maakt. Over enige subsidie staat niets in het boek vermeld. Wel schreef niemand minder dan Philippe Herreweghe het voorwoord en kreeg het boek een officiële presentatie in het Utrechtse conservatorium en werden eerste exemplaren overhandigd aan onder meer mezzosopraan en zangpedagoge Jard van Nes en muziekjournaliste Bela Luttmer. Inmiddels ontving ook Bernard Haitink een exemplaar van het boek en sprak er zijn grote waardering over uit.

Van Velzen, een fanatiek muziekliefhebber, verdiepte zich tijdens een burn-out in de briefwisseling van beide musici. Hij ontdekte dat er slechts een klein deel in het Nederlands vertaald was. Nadat hij met werken was gestopt besloot hij de brieven te vertalen en te becommentariëren. Hoewel Brahms een aanta

Clara Schumann & Johannes Brahms

Clara Schumann & Johannes Brahms Biografie van een muzikale vriendschap

Joop van Velzen

&#; &#; &#; &#; &#; 2 reviews

De liefdevolle betrekking tussen Robert Schumanns weduwe Clara Schumann en de componist Johannes Brahms, wordt hier beschreven langs belangrijke muziekhistorische ontwikkelingen van hun tijd. De honderden vertaalde brieven geven inzage in hun artistieke en persoonlijke leven. Een leven, waarin Clara Schumann uitgroeit tot dé concertpianiste van de 19de eeuw en Johannes Brahms zich ontwikkelt tot toonaangevende componist van muziek, die een historisch bepalende balans vertegenwoordigt tussen vrijheid en gebondenheid, fantasie en wetmatigheid, vooruitgang en trouw aan tradities.

€35,50